Veel professionals in de zorg en sociaal werk krijgen te maken met cliënten die huiselijk geweld ervaren. Dit is moeilijke en complexe problematiek waarbij het vaak lastig is om de juiste aanpak te vinden. Het is van belang om het onderwerp bespreekbaar te maken en lastige vragen te stellen, maar dat kan heel spannend en lastig zijn. In dit soort situaties is professionele moed nodig om door te kunnen gaan en te blijven zoeken naar een oplossing.

Professionele moed betekent dat je als professional de verantwoordelijkheid neemt om te handelen, ook als dat moeilijk is. Het vraagt om het nemen van risico’s, het doorbreken van patronen en het aangaan van lastige gesprekken. Het is belangrijk om als professional bewust te zijn van deze verantwoordelijkheid en te durven handelen vanuit de overtuiging dat je het beste doet voor de veiligheid en het welzijn van het slachtoffer en eventuele kinderen.

Toch kan het soms voorkomen dat we als professionals handelingsverlegenheid ervaren. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals het ontbreken van kennis of ervaring, persoonlijke overtuigingen of angst voor repercussies. Het is belangrijk om te erkennen dat deze gevoelens er zijn en om te zoeken naar manieren om hiermee om te gaan. Dit kan bijvoorbeeld door het volgen van trainingen en intervisie om zo de benodigde kennis en vaardigheden op te doen en te blijven ontwikkelen.

Bij Kadera bieden wij verschillende trainingen aan die kunnen helpen bij het ontwikkelen van professionele moed en het omgaan met handelingsverlegenheid. Het is van groot belang dat professionals zich blijven ontwikkelen en investeren in hun kennis en vaardigheden. Kennis en expertise kunnen zorgen voor het verminderen van handelingsverlegenheid en het vergroten van professionele moed.  

Durf jij ook professionele moed te tonen en jezelf verder te ontwikkelen? Neem dan contact op met Kadera en ontdek hoe onze trainingen en opleidingen jou kunnen helpen bij de aanpak van huiselijk geweld. Kijk voor meer informatie bij het Kenniscentrum op deze website.

Wil je meer lezen over professionele moed? Bekijk dan de praatplaat op de website van Movisie.

Huiselijk geweld heeft een grote impact op kinderen en kan ernstige gevolgen hebben voor hun ontwikkeling en welzijn. In dit artikel gaan we dieper in op de relatie tussen ouderschap en huiselijk geweld, en wat ouders kunnen doen om hun kinderen te beschermen.

Impact van huiselijk geweld op kinderen

Huiselijk geweld kan zowel fysiek, emotioneel, seksueel of financieel van aard zijn. Het kan plaatsvinden tussen partners, maar ook tussen ouders en kinderen. Kinderen die getuige zijn van huiselijk geweld, kunnen hier ernstige psychische schade van ondervinden. Ze kunnen zich angstig, depressief, agressief of teruggetrokken gaan gedragen en hebben vaak moeite met concentreren op school. Het is dan ook van groot belang dat ouders zich bewust zijn van de impact van huiselijk geweld op hun kinderen.

Zorgen voor veiligheid

Een van de belangrijkste dingen die ouders kunnen doen, is zorgen dat hun kinderen veilig zijn. Dit betekent niet alleen dat ze moeten voorkomen dat er geweld plaatsvindt in hun aanwezigheid, maar ook dat ze moeten zorgen voor een veilige en stabiele omgeving voor hun kinderen. Kinderen hebben structuur en regelmaat nodig en ouders kunnen hierbij helpen door bijvoorbeeld een vast dagritme aan te houden.

Daarnaast is het belangrijk dat ouders open en eerlijk met hun kinderen communiceren over huiselijk geweld. Kinderen hebben vaak vragen en kunnen zich schuldig voelen of denken dat ze de situatie hebben veroorzaakt. Het is daarom belangrijk dat ouders de tijd nemen om met hun kinderen te praten en eventuele vragen te beantwoorden.

Ouders kunnen ook hulp zoeken bij professionele instanties, zoals hulpverleners of maatschappelijk werkers. Zij kunnen ouders helpen bij het vinden van oplossingen en het creëren van een veilige omgeving voor hun kinderen. Daarnaast zijn er speciale programma’s voor kinderen die getuige zijn geweest van huiselijk geweld, zoals therapie of groepsbijeenkomsten.

Tot slot is het van belang dat ouders zich bewust zijn van hun rolmodelfunctie. Kinderen leren veel van hun ouders en imiteren hun gedrag. Als ouders huiselijk geweld tolereren of zelf gewelddadig zijn, kan dit een negatieve invloed hebben op de ontwikkeling van hun kinderen. Ouders kunnen hierbij geholpen worden door het volgen van trainingen of cursussen op het gebied van huiselijk geweld en ouderschap.

Kan de pleger van partnergeweld een goede ouder zijn?

Het is een veelvoorkomende vraag: kunnen plegers van huiselijk geweld goede ouders zijn? Het antwoord is niet eenvoudig en hangt af van verschillende factoren. In sommige gevallen kan de pleger een goede ouder zijn, terwijl in andere gevallen de veiligheid van het kind in gevaar kan zijn.

Wanneer een pleger van huiselijk geweld besluit om het ouderlijk gezag uit te oefenen, is het belangrijk dat er een zorgvuldige afweging wordt gemaakt door de betrokken instanties. Een belangrijke factor hierbij is de veiligheid van het kind. Als het kind in gevaar is, moet het welzijn van het kind altijd voorop staan en kan het ouderlijk gezag mogelijk worden beperkt of zelfs worden afgenomen.

Aan de andere kant kan het belangrijk zijn dat een pleger van huiselijk geweld betrokken blijft bij het leven van zijn kinderen, mits dit geen risico vormt voor hun veiligheid en welzijn. Dit kan bijvoorbeeld worden gedaan door het bieden van hulpverlening en therapie om de pleger te helpen het gedrag te veranderen en te werken aan een gezonde relatie met de kinderen.

Gendergerelateerd geweld is geweld dat wordt gepleegd op basis van iemands gender, oftewel op basis van iemands mannelijke of vrouwelijke identiteit. Dit kan verschillende vormen aannemen, zoals fysiek, seksueel en psychisch geweld. Een bekende vorm van gendergerelateerd geweld is huiselijk geweld. In de aanpak van huiselijk geweld speelt gender een belangrijke rol. In dit artikel bespreken we deze rol en waarom het van belang is om gendergerelateerd geweld serieus te nemen.

Gender in de aanpak van huiselijk geweld

Stereotype ideeën over gender en rolpatronen, spelen van een rol bij huiselijk geweld. Dit zijn maatschappelijk ideeën over wie welke rol heeft in de samenleving en in relaties. Stereotype genderbeelden zijn bijvoorbeeld dan mannen sterk moeten zijn, kostwinnaar zijn voor het gezin en dat zij zich niet kwetsbaar moeten opstellen. Voor vrouwen kan het bijvoorbeeld gaan om het idee dat zij verzorgend zijn, kwetsbaarder en dat zij een ondergeschikte rol moeten aannemen ten opzichte van de man. Mensen die niet voldoen aan deze stereotype rollen, kunnen kwetsbaarder zijn voor huiselijk geweld. Ook kunnen deze ideeën een rol spelen in het huiselijk geweld zelf, bijvoorbeeld als de ene partner de andere partner aanspreekt op deze rolpatronen of op het niet voldoen daar aan. Gendergerelateerd geweld kan zowel mannelijke als vrouwelijke plegers en slachtoffer betreffen. Het is dus niet uitsluitend geweld van de man naar de vrouw, maar dit kan ook andersom plaatsvinden, in homorelaties spelen en kan voorkomen bij mensen die zich niet als cisgender identificeren.

Het aanpakken van genderstereotypen en het creëren van een cultuur waarin geweld niet wordt geaccepteerd is van belang bij de aanpak van gendergerelateerd geweld.

Istanbul conventie

De Conventie van Istanbul is een verdrag van de Raad van Europa dat gericht is op het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld. Het is het eerste juridisch bindende instrument op internationaal niveau dat zich specifiek richt op gendergerelateerd geweld en huiselijk geweld.

De Conventie van Istanbul definieert gendergerelateerd geweld als geweld dat plaatsvindt vanwege de genderidentiteit van een persoon, of dat onevenredig vrouwen treft. Het omvat fysiek, seksueel en psychologisch geweld, evenals economisch geweld en stalking. Het verdrag erkent ook de intersectionaliteit van gendergerelateerd geweld en erkent dat vrouwen en meisjes die zich in meerdere kwetsbare situaties bevinden, zoals vrouwen met een handicap of migrantenvrouwen, meer risico lopen op geweld.

De Conventie van Istanbul verplicht landen om preventieve maatregelen te nemen, zoals het bevorderen van gendergelijkheid en het aanpakken van genderstereotypen, om geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld te voorkomen. Het verdrag benadrukt de noodzaak van bescherming, ondersteuning en dienstverlening aan slachtoffers van gendergerelateerd geweld.

In het kort stelt de Conventie van Istanbul dat gendergerelateerd geweld een schending van de mensenrechten is en dat landen een zorgplicht hebben om maatregelen te nemen om dit geweld te voorkomen, te beschermen en te bestraffen. Het verdrag erkent de genderdimensie van geweld en benadrukt de noodzaak van gendersensitieve aanpak in de preventie en bestrijding van gendergerelateerd geweld.

Gendersensitief werken

Gendersensitief werken is een manier van werken waarbij rekening wordt gehouden met de verschillende genderidentiteiten en -uitingen van individuen en de invloed daarvan op hun leven en welzijn. Bij gendersensitief werken wordt er aandacht besteed aan de manier waarop genderstereotypen en genderongelijkheid van invloed kunnen zijn op het welzijn van cliënten en hoe dit kan leiden tot gendergerelateerd geweld.

Vijf tips om gendersensitief te werken:

1. Stel open vragen: Vraag cliënten naar hun genderidentiteit en hoe dit van invloed is op hun leven en ervaringen.
2. Pas de taal aan: Vermijd stereotiepe aannames en spreek neutraal over genderidentiteit.
3. Wees alert op verschillende ervaringen: Houd rekening met de verschillende ervaringen van mannen, vrouwen en andere genders en vraag cliënten naar hun specifieke behoeften en wensen.
4. Bespreek de verschillende vormen van gendergerelateerd geweld en de manier waarop deze kunnen worden aangepakt binnen de context van gendergelijkheid.
5. Werk samen met organisaties en experts die zich richten op gendergelijkheid en gendergerelateerd geweld om je kennis en vaardigheden op dit gebied te vergroten.

Weggaan bij huiselijk geweld is voor slachtoffers vaak een moeilijke en gevaarlijke beslissing. Huiselijk geweld komt in vele vormen voor, waaronder fysieke mishandeling, psychisch geweld, financieel misbruik en seksueel geweld. Het kan voor slachtoffers lastig zijn om weg te gaan vanwege verschillende redenen, zoals angst voor de pleger, financiële afhankelijkheid en schaamte. In dit artikel leggen we uit waarom weggaan vaak moeilijk én gevaarlijk is en geven we tips om veilig weg te kunnen gaan uit een onveilige situatie.

Waarom gaan ze niet weg?

Het is een vraag die slachtoffers van huiselijk geweld vaak krijgen; waarom ging je niet weg? Er ligt veel in deze vraag besloten, onder andere de veronderstelling dat weggaan makkelijk zou zijn. De redenen waarin slachtoffers in een onveilige situatie zijn, kunnen per slachtoffer verschillen. Echter zijn er een aantal redenen die vaak voorkomen.

Iemand is niet alleen maar pleger

Relationeel geweld vindt per definitie plaats door iemand met wie je een nauwe band hebt. Het kan gaan om bijvoorbeeld een liefdesrelatie of een familielid. Iemand is dus niet alleen een pleger voor het slachtoffer, maar ook een partner, broer, ouder of kind. De loyaliteit en liefde voor deze kant van de persoon, kan een reden zijn om in de relatie te blijven. Mogelijk wordt het geweld afgewisseld met periodes waarin iemand een andere, meer liefdevolle kant laat zien. Soms hopen slachtoffers, soms ook door beloftes van de pleger, dat het geweld zal stoppen en dat iemand zal veranderen.

Er is sprake van afhankelijkheid

In veel gevallen van huiselijk geweld is sprake van een afhankelijkheidsrelatie tussen pleger en slachtoffer. Het slachtoffer kan bijvoorbeeld financieel afhankelijk zijn van de pleger doordat diegene de kostwinnaar is of doordat hij of zij het slachtoffer financieel onder druk zet. Ook kan iemand voor huisvesting van de pleger afhankelijk zijn of bijvoorbeeld van zorg van het slachtoffer.

Een tip om veilig weg te gaan is om financiële onafhankelijkheid te creëren. Dit kan betekenen dat het slachtoffer een baan zoekt of financiële ondersteuning zoekt via een uitkering of andere sociale voorzieningen. Het is ook belangrijk om belangrijke documenten mee te nemen, zoals paspoorten, geboorteakten en verzekeringspapieren, om te voorkomen dat de pleger ze gebruikt om het slachtoffer te controleren. Wanneer het gaat om andere vormen van afhankelijkheid, is het van belang om de zelfredzaamheid van het slachtoffer te vergroten. Dit kan bijvoorbeeld door weerbaarheids- of assertiviteitstraining, door het zoeken van andere huisvesting of door door het zoeken van andere huisvesting of door hulp van een hulpverlener of psycholoog.

Er zijn kinderen of huisdieren bij betrokken

Een van de redenen waarom het zo moeilijk is om weg te gaan bij huiselijk geweld, is de betrokkenheid van kinderen of huisdieren. Slachtoffers maken zich vaak zorgen over de impact van hun vertrek op hun kinderen. Ze vrezen dat hun kinderen emotioneel beschadigd zullen raken of dat ze het contact met hen zullen verliezen.

Daarnaast maken ze zich zorgen over de veiligheid en het welzijn van hun huisdieren, die vaak ook slachtoffer zijn van het geweld. Het idee om hun huisdieren achter te laten of hen bloot te stellen aan mogelijk geweld kan overweldigend zijn.

Professionele hulpverleners kunnen helpen met het maken van een plan voor de kinderen. Kinderen kunnen mee naar de opvang. Ook zijn er opvanglocaties waar huisdieren welkom zijn en kan stichting Mendoo helpen met het vinden van tijdelijke opvang voor huisdieren.

Angst en schaamte

Het kan voor slachtoffers van huiselijk geweld moeilijk zijn om weg te gaan omdat ze bang zijn voor de reactie van de pleger. De pleger kan dreigen met geweld of zelfmoord, of het slachtoffer chanteren en bedreigen om hem of haar in de relatie te houden. Dit kan ervoor zorgen dat het slachtoffer zich gevangen voelt en geen uitweg ziet.

Een tip om veilig weg te gaan is om hulp te zoeken bij vrienden, familie of professionals. Het is belangrijk om een veilige plek te vinden waar de pleger geen toegang toe heeft en waar het slachtoffer veilig is. Ook is het belangrijk om het weggaan goed voor te bereiden. Dit kan eventueel in samenwerking met een professional, die kan helpen met het maken van plan en kan bijstaan bij het vinden van een veilige plek.

Ook spelen schaamte en angst voor de reactie van anderen een rol. Het slachtoffer kan zich schamen voor wat er is gebeurd en bang zijn dat anderen hem of haar zullen veroordelen. Het is belangrijk voor slachtoffers om te begrijpen dat huiselijk geweld niet hun schuld is en dat het belangrijk is om hulp te zoeken. Een tip om veilig weg te gaan is om contact op te nemen met professionele hulpverleners, zoals maatschappelijk werkers, psychologen, Veilig Thuis of de politie. Zij kunnen het slachtoffer helpen om te begrijpen wat er is gebeurd en hen ondersteunen bij het nemen van stappen om veilig weg te gaan.

Begrip, geduld en een goed plan

Er kunnen veel verschillende redenen zijn die het moeilijk maken om weg te gaan uit een onveilige situatie. Onbegrip, druk vanuit de omgeving of veroordelende reacties kunnen het weggaan nog veel moeilijker maken. Het is daarom belangrijk dat het slachtoffer zelf regie heeft en houdt over het eventueel weggaan uit de situatie en de hulp die daarop volgt. Voor de omgeving kan dit heel lastig zijn, maar veroordelen van de situatie of druk zetten, helpt niet. Het beste wat de omgeving kan doen is proberen het slachtoffer te steunen en te helpen met het vinden van de juiste hulpbronnen. Het is bovendien belangrijk om het risico van vertrek en de angst van het slachtoffer over mogelijke gevolgen serieus te nemen. Vertrekken kan gevaarlijke situaties opleveren, dus een goed plan en goede ondersteuning zijn heel belangrijk.

Kadera kan hierbij helpen. Neem contact op voor hulp, advies of consultatie. Je staat er niet alleen voor!