Waarom ga je niet weg? Het is een vraag die onze cliënten vaak gehoord hebben. En dat is ook niet zo gek, voor veel mensen is het onbegrijpelijk dat je bij iemand blijft die geweld gebruikt. Toch gaat die vraag voorbij aan iets wat slachtoffers soms al haarfijn aanvoelen; weggaan is niet alleen moeilijk, het kan ook heel gevaarlijk zijn.
De afgelopen tijd is er in de media regelmatig aandacht voor femicide; de moord op een vrouw omdat zij een vrouw is, vaak gepleegd door een (ex-)partner. In Nederland komt femicide fors vaker voor dan in de ons omringende landen; gemiddeld wordt hier elke acht dagen één vrouw vermoord door haar (ex-)partner. Vaak ging hieraan een relatie vooraf waarin intiem terreur speelde. Dit is een vorm van huiselijk geweld waarbij sprake is van een patroon van dwang en controle. Dit kan zich uiten in fysiek, psychisch of seksueel geweld, isolatie, dreiging, intimidatie en soms ook in financiële uitbuiting. Bij deze vorm van huiselijk geweld is de pleger meestal een man en het slachtoffer een vrouw.
Om aandacht te vragen voor dit kwetsbare thema én om de politiek ertoe te bewegen om meer in te zetten om femicide te voorkomen, doen het landelijke netwerk Veilig Thuis en het landelijk netwerk van vrouwenopvangorganisaties vandaag, op internationale vrouwendag, een gezamenlijke oproep. De volledigeoproep kun je hier lezen. De factsheet intieme terreur kun je hier vinden.
Ik ben Lianne en ik werk als hulpverlener op de crisisopvang en op intensieve zorg en begeleid wonen intern in de opvang bij Kadera in Zwolle.
Wat voor werk doe je bij Kadera?
Ik begeleid als hulpverlener vrouwen die vanuit een crisissituatie opgenomen worden in de opvang bij Kadera. Soms komen vrouwen alleen, soms brengen zij hun kind(eren) mee. Ik werk vroege en late diensten en één weekend per maand ben ik aanwezig als hulpverlener voor alle cliënten (en kinderen) die in de opvang verblijven. Hierbij komt, naast de individuele begeleiding die ik bied, een aanbodgericht groepswerk waarin we bepaalde thema’s bespreken met cliënten in groepsverband.
Het is een veelzijdige functie met veel afwisseling. Het is hollen of stilstaan, praktische regelzaken met/voor cliënten oppakken en contacten leggen met andere betrokken instanties bij een client(-systeem).
Vanuit mijn rol als hulpverlener werk ik ook samen met materieel dienstverleners en kinderhulpverleners, groepswerkers, de psycholoog en Team Toegang die plaatsingen in de opvang indiceren en waarmee ik samenwerk voor interne of externe passende doorstroom. Zo staan wij samen om een client heen en stellen we middels een actieplan de doelen op waaraan een client wil werken.
Ik monitor vanaf binnenkomst in de opvang de risicofactoren en ik maak afspraken met de client over veiligheid. Ik werk vanuit de methodiek Krachtwerk met de client, waarin ik samen met diegene alle leefgebieden bespreek om weer richting te kunnen geven aan het leven na ervaring(en) met huiselijk geweld. Ook werken we systeemgericht. En dit alles met als doel om een client weer tot herstel te brengen en om te investeren in duurzame hulpverlening.
Waarom doe je dit werk?
Mijn hart gaat uit naar vrouwen die geweld hebben meegemaakt in hun leven en die de stap nemen om hulp te vragen bij Kadera. Ik vind het geweldig mooi en dankbaar werk om in een crisis in iemands leven te mogen stappen. Heel bijzonder om mee te lopen in iemands proces en samen de (on)veiligheid in kaart te brengen en om diegene inzicht en handvatten te geven in zaken die aandacht nodig hebben voor haarzelf als mens; maar ook haar systeem als ze is/zijn vastgelopen. Stap 1 is de client leren kennen; in al haar kwetsbaarheid maar zeker ook in de krachten en mogelijkheden die diegene bezit. Echter zie ik ook geregeld dat de krachten verloren zijn gegaan onder moeite en pijn, vanwege huiselijk geweld. Ik zie het telkens opnieuw als een kans om hierin met de client samen de puzzel te leggen om alle verwarrende stukjes weer op orde te krijgen met haar en voor haar toekomst.
Ook het systeemgericht werken heeft mijn hart; omdat ik door deze manier van werken steeds meer ervaar dat het heel belangrijk is om niet alleen de client die bij Kadera komt, maar ook belangrijke personen in haar leven te horen en te begeleiden. Niet door aan waarheidsbevinding te doen, maar door te proberen aan te voelen en te inventariseren welke dynamieken er spelen in relaties tussen mensen, om te zien wat er soms juist niet gezegd wordt en om dit tastbaar te maken. En daarnaast om zaken die moeilijk en kwetsbaar zijn juist bespreekbaar te maken. Het is vaak niet gemakkelijk om deze pijnpunten te bespreken. Maar er is altijd een wisselwerking in een systeem, dus ook tussen partners in een relatie waarin huiselijk geweld heeft gespeeld. Ik vind het geweldig om te zien als het gesprek onderling met de client en diens betrokkenen hierover kan gaan. In veel gevallen draagt dit bij aan het vergroten van de veiligheid. Ook zie ik hierin dat vanuit de wisselwerking tussen partners het niet alleen een vrouw is die zich (soms) onveilig voelt, maar dat dit ook een de partner kan zijn die soms (te)veel accepteert van de ander en niet altijd goed zijn/haar grenzen (meer) kan aangeven in de relatie. En om van hieruit dan te inventariseren wat ieder nodig heeft om te kunnen komen tot herstel als mens; in welke rol dan ook. De rol van partner, de ouder- en kindrol, of anderszins.
Wat voor mensen zijn de cliënten van Kadera?
De cliënten en hun (culturele) achtergronden zijn heel divers; uit allerlei landen naar Nederland gekomen, maar ook vanuit alle uithoeken binnen Nederland of vanuit onze eigen regio naar onze opvang gekomen. Zij hebben om verschillende redenen huis en haard achter moeten laten vanwege onveiligheid uit hun netwerk. Het zijn soms mensen die kampen met verslaving(verleden), een beperking in welke zin dan ook, of ze hebben als kind al mishandeling meegemaakt en zijn (mogelijk) in een relatie van geweld beland vanuit deze kwetsbaarheid. Vaak zijn mensen vastgelopen en angstig en willen zij sterker worden en zichzelf terugvinden. Meestal zijn ze gemotiveerd om een stabiele en veilige nieuwe toekomst op te bouwen en dankbaar dat ze via de opvang van Kadera een nieuwe start kunnen maken.
Welke cliënt of situatie is je bijgebleven en waarom?
Er zijn meerdere cliënten met hun situaties me bijgebleven. Wat ik vaak gezien heb is dat angstige verlegen personen zichzelf weer herpakken en de lichtpuntjes weer kunnen gaan zien tijdens hun proces en dat zij de toekomst weer rooskleurig kunnen gaan zien en dat dit hoop geeft voor anderen die net in de opvang komen en nog aan de start staan. Wat me ook telkens weer raakt is om getuige te zijn van de groei die veel cliënten doormaken met behulp van individueel aanbod in de begeleiding, maar ook door het groepsaanbod van de trainingen van Weerbaarheid en Bijzonder geweldig. Daarbij krijgen zij inzicht in het aangeven van grenzen, leren ze over de spiraal van geweld en hun eigen kwetsbaarheden en leren ze om de kans op herhaling van huiselijk geweld in de toekomst te verkleinen dan wel voorkomen. En dat zij hiermee ook voor hun kind(eren) dit patroon wat soms al in meerdere generaties speelt leren doorbreken.
Wat is er moeilijk aan je werk?
Het moeilijke is tegelijkertijd ook onze uitdaging in ons werk en dat is wanneer cliënten (nog) niet helemaal bereid zijn om de hulp te aanvaarden vanuit Kadera om tot gedragsverandering te komen en om keuzes te maken in het belang van hun eigen veiligheid en die van hun kind(eren).
Het voordeel van verblijven in een opvang is voor cliënten dat zij met lotgenoten in groepsverband leven en hierdoor herkenning vinden bij elkaar, maar de uitdaging is om ervoor te waken dat cliënten elkaar ook op negatieve manieren kunnen beïnvloeden in hun kwetsbaarheden en zij elkaar ook kunnen meetrekken in destructieve patronen. Verblijf in de opvang biedt hiermee ook al veel oefensituaties voor cliënten om eigen kwetsbaarheid, kracht, eigen regie en grenzen te kunnen herkennen. Hier liggen tegelijkertijd ook weer kansen voor ons als hulpverleners om hierover in gesprek te gaan en de motivatie aan te boren om cliënten verder te brengen in hun proces en de samenwerking te blijven zoeken. Ook al is een client vermijdend in contact, de nabijheid en veiligheid blijven we als hulpverleners bieden binnen de gestelde kaders en mogelijkheden van de opvang.
Soms vind ik het moeilijk om te beseffen dat er zoveel leed is en dat zoveel mensen elkaar beschadigen vanuit hun eigen last die zij meedragen vanuit hun opvoeding/ verleden.
Het huiselijk geweld stopt niet vanzelf, dus elke client die de stap maakt voor hulp binnen of buiten de (jonge moeders/mannen) opvang, of vanuit hun thuissituatie middels ons ambulante hulpverleningsaanbod is een held(in).
Wat hoop je dat je cliënten bereiken in het werk wat jullie samen doen?
Ik hoop dat cliënten hun eigen lasten vanuit hun verleden/het heden gaan onderzoeken en inzicht krijgen in hoe het huiselijk geweld tot stand is gekomen. Dat zij kunnen inzien wat ook hierin hun eigen aandeel is (geweest) en kunnen komen tot herstel en voorkomen van huiselijk geweld in de toekomst.
Wat wil je zeggen tegen nieuwe cliënten en/of tegen slachtoffers van huiselijk geweld?
Wat ben je dapper als je erkent dat je zelf niet verder kunt en dat je hulp nodig hebt. Ik nodig je uit om deze stap te zetten en de telefoon te pakken om contact op te nemen met Kadera. En waar je niet in de gelegenheid bent om zelf de telefoon te pakken is er ook de mogelijkheid om op een discrete manier om hulp te vragen; maak het gebaar van je duim in de binnenkant van je hand leggen en je andere 4 vingers hierover heen doen naar beneden gevouwen; zodat iemand je kan helpen de stap naar hulp te maken.
Je hoeft het niet alleen te doen. Stap die drempel over en gun je zelf het beste want dat verdien je!
